Anal fistül, makat bölgesinde deri ile bağırsak arasında anormal bir kanal oluşması durumudur. Genellikle makatta apse veya anal apse sonrası gelişen bu durum, hastalar için hem rahatsız edici hem de yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir sağlık problemidir. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri ile anal fistül kalıcı olarak iyileştirilebilir. Bu yazıda anal fistül hakkında merak edilen tüm detaylara ulaşabilirsiniz.

Fistül Nedir?

Fistül nedir? sorusunun yanıtı genel anlamda, iki vücut boşluğu arasında veya bir vücut boşluğu ile cilt arasında anormal bir bağlantı oluşmasıdır.
Anal fistül, rektum veya anüsün iç kısmı ile cilt arasında gelişen ve sürekli akıntıya yol açan bir tünel yapısıdır.

Anal Fistül Nasıl Oluşur?

Anal fistül çoğunlukla şu nedenlerle ortaya çıkar:

  • Anal apse veya makatta apse sonrası iyileşmeyen iltihap
  • Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıkları
  • Radyasyon tedavisi sonrası doku hasarı
  • Anal bölge travmaları
  • Enfeksiyonlar

Özellikle perianal fistül adı verilen tür, makat çevresinde sürekli tekrarlayan apselere ve akıntıya neden olur.

Anal Fistul tedavisi

Anal Fistül Belirtileri Nelerdir?

  • Makat çevresinde tekrarlayan apse oluşumu
  • Apse patladıktan sonra makattan sürekli akıntı gelmesi
  • Makat bölgesinde ağrı ve şişlik
  • Dışkılama sırasında ağrı
  • Makat çevresinde kızarıklık ve hassasiyet
  • Kötü kokulu akıntı

Bu belirtilerle karşılaşan hastaların mutlaka bir genel cerrahi uzmanına başvurması gerekir.

Anal Fistül ile Anal Fissür Arasındaki Farklar

Özellik Anal Fissür Anal Fistül
Tanım Anüs kenarında oluşan çatlak Anüs ve cilt arasında iltihaplı kanal
Belirti Şiddetli ağrı, taze kan Sürekli akıntı, bazen apse
Sebep Genellikle sert dışkılama, kabızlık Genellikle anal apse sonrası
Tedavi İlaç, botox veya cerrahi Genellikle cerrahi

Çoğu zaman karıştırılsa da:

  • Anal fissür, anüs bölgesinde oluşan küçük bir çatlak ya da yırtıktır. Genellikle şiddetli ağrı ve makattan kanama ile kendini gösterir.
  • Anal fistül ise apseden kaynaklı anormal bir tünel oluşumu olup, genellikle sürekli akıntı ve tekrarlayan apselerle belirti verir.

Doğru teşhis için uzman muayenesi şarttır.

Anal Fistül Tanısı Nasıl Konur?

Tanı sürecinde fizik muayene çok önemlidir. Gerektiğinde şu yöntemler de kullanılabilir:

  • Rektal muayene
  • Anoskopi
  • MRI veya endoanal ultrasonografi

Tanı konduktan sonra fistülün tipi (basit ya da kompleks) belirlenir ve buna uygun tedavi planı yapılır.

Anal Fistül Tedavi Yöntemleri

Anal fistüller kendiliğinden iyileşmez. Mutlaka cerrahi tedavi gerektirir. Tedavi yöntemleri şunlardır:

1. Fistülotomi

En sık kullanılan tedavi yöntemidir. Fistül hattı açılarak içeriden dışarıya doğru iyileşmesi sağlanır. Basit yapılı fistüller için tercih edilir.

2. Seton Tekniği

Kompleks fistüllerde kullanılır. Fistül hattı içine özel bir ip yerleştirilir. Hem drenaj sağlanır hem de yavaş iyileşme desteklenir.

3. LIFT (Ligation of Intersphincteric Fistula Tract)

Özellikle kasları koruma amacıyla geliştirilmiş modern bir yöntemdir. Fistül yolu bağlanır ve tünel kapatılır.

4. Fistül Ameliyatı Sonrası İyileşme

Ameliyat sonrası iyileşme süreci fistülün yapısına ve uygulanan yönteme bağlıdır. Genellikle 2-6 hafta arasında tam iyileşme sağlanır.
Doktorunuzun önerilerine dikkat edilmesi, komplikasyon riskini azaltır.

Makatta Apse ve Anal Fistül İlişkisi

Makatta apse, anüs çevresinde iltihap birikmesiyle oluşur. Bu apseler boşaltılmaz ya da tam iyileşmezse, zamanla anal fistül gelişebilir.
Bu yüzden makat apsesi şikayetleri ciddiye alınmalı ve mutlaka uygun şekilde tedavi edilmelidir.

Perianal Fistül Nedir?

Perianal fistül, anüs çevresinde (perianal bölge) oluşan ve deri ile bağırsak arasında sürekli akıntı yapan anormal bir tüneldir.
Crohn hastalığı gibi iltihabi durumlarda sıklıkla görülür ve tedavisi genellikle cerrahidir.

Anal Fistül Tedavisi Gecikirse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen anal fistüller şu sonuçlara yol açabilir:

  • Sürekli tekrarlayan apseler
  • Enfeksiyonun çevre dokulara yayılması
  • Anal kaslara zarar verilmesi
  • Kronik ağrı ve akıntı
  • Nadiren de olsa kanserleşme riski

Bu nedenle anal fistül belirtileri ihmal edilmeden uzman değerlendirmesi alınmalıdır.

Anal Fistül Tedavi Fiyatları

Anal fistül tedavisinde uygulanacak yöntem, fistülün yapısına, kompleksliğine ve hastanın sağlık durumuna göre değişiklik gösterir.
Fiyat bilgisi almak ve kişisel tedavi planınızı oluşturmak için merkezimizle iletişime geçebilir, ücretsiz ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Anal Fistül

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Fistül tedavisinde ameliyat şart mı?

Evet. Anal fistüller kendi kendine iyileşmez, mutlaka cerrahi tedavi gerekir.

Anal fistül ameliyatı sonrası ne kadar sürede iyileşirim?

Tedavi edilen fistülün yapısına bağlı olarak tam iyileşme genellikle 2-6 hafta sürer.

Makatta apse her zaman fistül oluşturur mu?

Hayır, her makatta apse fistül oluşturmaz. Ancak doğru ve zamanında tedavi edilmezse fistül gelişme riski artar.

Anal fistül tekrar eder mi?

Doğru cerrahi teknikler kullanıldığında nüks oranı düşüktür. Ancak kompleks yapılı fistüllerde tekrarlama riski olabilir.

Anal fissür ile anal fistül aynı şey midir?

Hayır. Anal fissür bir çatlak, anal fistül ise iltihap sonrası oluşan anormal bir kanaldır. Tedavi yöntemleri tamamen farklıdır.

dr.leyla arvas
Yazar : Op. Dr. Leyla ARVAS

Dr. Leyla Arvas, İstanbul’da yaşayan ve estetik cerrahide uluslararası tanınan bir uzmandır. 1998 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuş, 20 yıllık deneyimi boyunca Tayvan, Japonya ve İspanya’da eğitim alarak uzmanlığını geliştirmiştir.

Bu yazı Mayıs 8, 2025 tarihinde güncellenmiştir.
Editör: admin@quartz.com.tr